Çalışma sosyolojisi 1. ünite özeti

Çalışma sosyolojisinin konusu ve araştırma yöntemleri

Çalışma sosyolojisini tanımlamak

Sosyolojinin bir alt dalı olarak çalışma sosyoloji­si, merkezine çalışmayı ve çalışmanın toplumsal etkilerini alır. Çalışma en geniş anlamıyla “Mal, hizmet ve bilgi üretmek için gerçekleştirilen fa­aliyetler” olarak tanımlanabilir. Çalışma sosyolo­jisini “Çalışmanın toplumda, toplumsal yapıda, toplumsal kurum ve gruplardaki etkilerini ince­leyen bilim dalı” olarak tanımlayabiliriz. Çalışma­nın tarihi insanlık tarihi kadar eski olsa da ku­rumsal bir hâle gelmesi, disiplin ve bütünlük ka­zanması, toplumsal yaşamın merkezine oturması Endüstri Devrimi ile birlikte gerçekleşmiştir. Ça­lışma sosyolojisi, merkezine endüstri toplumu ve sonrasında çalışmanın toplumsal yaşamda mer­kezî önem kazanmasıyla birlikte öne çıkan top­lumsal kurum/grup/yapı/ilişkileri alır.

Çalışma sosyolojisinin konularını anlatmak

Çalışma sosyolojisinin konuları çalışma hayatı­nın çeşitlenmesi ve kompleks hâle gelmesi son­rasında oldukça genişlemiştir. Çalışma sosyoloji­sinin temel konuları arasında Endüstri Devri- mi’nin etkileri, çalışmanın tarihsel gelişiminin incelenmesi, yeni teknolojiler ve etkileri, yaban­cılaşma, sınıfsal farklılıklar, çalışma kültürü, cin­siyet politikaları, ırk, etnisite, azınlıklar konusu, çalışma hayatında iktidar mekanizmaları, işsizlik ve istihdam politikaları, globalleşme ve etkileri­ni sayabiliriz.

Günümüzde çalışma sosyolojisinde geçmişten farklı olarak öne çıkan konulan saptamak

Endüstri sonrası toplumda çalışma yaşamında köklü dönüşümler yaşanmıştır. Teknolojik geliş­meler sonucunda çalışma sürelerinin kısalması, tüketim toplumunun gelişmesi, bireyci ve yaşam kalitesini zenginleştirmeyi öne çıkaran yeni kişi­lik yapısı çalışma kadar boş zaman kavramını da öne çıkarmaktadır. Boş zaman kavramı, geçmiş­ten farklı olarak çalışma sosyolojisi alanında öne çıkan konulardan biri hâline gelmiştir. Bunun ya­nında özellikle işsizlik ve istihdam politikalarının sosyolojik arka planına yönelik çalışmalar da önem kazanmıştır. Endüstri sonrası toplumda ge­lişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde farklı ırk, et­nisite, din ve cinsel tercihlerin yaygınlaşması ça­lışma yaşamında ayrımcılık ve farklılıklar konu­larını da geçmişe göre çok daha yoğunluklu ola­rak gündeme taşımıştır.

 Çalışma sosyolojisi alanında kullanılan araştır­ma yöntemlerini ifade etmek

 

Çalışma sosyolojisi alanında yapılan çalışmalarda özellikle iki araştırma yöntemi öne çıkmaktadır: Nicel araştırma ve nitel araştırma. Nicel araştır­ma, ele aldığı konu/olgu/olayı nesneleştirerek, değerden bağımsız özellikle anket, gözlem ve deney yoluyla araştırıp, araştırma sonuçlarını da sayısal verilerle destekleyerek sunan araştırma yöntemidir. Sosyal bilimlerde nicel araştırma yön­temleri günümüzde istatistiki yöntemlerden ağır­lıklı olarak faydalanır. Nitel araştırma, gözlem, görüşme ve doküman analizi gibi nitel veri top­lama yöntemlerinin kullanıldığı, algıların ve olay­ların doğal ortamda gerçekçi ve bütüncül bir bi­çimde ortaya konmasına yönelik nitel bir sürecin izlendiği araştırma olarak tanımlanabilir. Nitel araştırma, kuram oluşturmayı temel alan bir an­layışla sosyal olguları bağlı bulundukları çevre içerisinde araştırmayı ve anlamayı ön plana alan bir yaklaşımdır.

 

Sosyal bilimlerde bilimsel araştırma sürecini açıklamak

Sosyal bilimlerde bilimsel araştırma süreci temel olarak şu aşamalardan oluşmaktadır: Araştırma konusunun belirlenmesi ve probleminin ortaya konması, hipotezlerin oluşturulması, literatür ta­raması, araştırma ve veri toplama yöntemlerinin belirlenmesi, örneklem grubunun seçilmesi, ve­rilerin toplanması, verilerin işlenmesi, analiz edil­mesi ve yorumlanması, araştırma raporunun ha­zırlanması.