Osmanlı İmparatorluğunda çalışma ilişkileri
Osmanlı İmparatorluğu ’nda çalışma ilişkilerinin doğuşu ve gelişimi üzerinde etkili olan iktisadi dinamikleri açıklamak.
Çalışma ilişkilerinin doğuşu ve gelişmesi, evrensel olarak sanayileşmenin bir türevi olarak ortaya çıkmıştır ve Osmanlı İmparatorluğu’nda sanayileşme düzeyinin geriliği, bu süreci de geciktirmiştir. İmparatorluk’ta, gerek iktisadi yapıya egemen olan tarım kesiminde, gerekse cılız tarımdı- şı kesinlerde yaygın olan küçük üreticilik, ücretlilik ilişkisinin yaygınlık kazanması önündeki önemli engellerden biriydi. Nicel açıdan sınırlı olan ücretliler, nitel açıdan bakıldığında da süreksiz ve vasıfsız idiler.
Osmanlı İmparatorluğu ’nda çalışma ilişkilerinin gelişim süreci üzerinde etkili olan siyasi ve sosyal dinamikleri açıklamak.
Çalışma ilişkilerinin gelişimini etkileyen iktisadi dinamikler yanında, ülkenin siyasal koşulları da bu alanı biçimlendirdi. Monarşik bir yapının egemen olduğu yönetim yapısı, demokrasi mücadele ve normlarının yetersizliği; ücretli kesimin çalışma koşulları ve hakları ile çalışma ilişkileri alanına yönelik hukuksal düzenlemelerin sınırlılığı ve otoriter karakteri üzerinde etkili oldu. Daha çok madencilik kesimine yönelik olarak alınan işçileri koruyucu sosyal politika önlemlerinin temel amaçları da, işçiyi korumaktan çok üretimi artırmaktı. İmparatorluk’ta eğitim düzeyinin ve okuma-yazma oranının düşüklüğü ile diğer kültürel ve demografik süreçler de değişik boyutları itibarıyla bu yapıyı pekiştirdi.
Cumhuriyet Türkiyesinin Osmanlı İmparatorluğundan çalışma ilişkileri alanında devraldığı hukuksal mirası değerlendirmek.
OsmanlI’dan Cumhuriyet’e, ücretlilik ilişkisinin gelişmesini olumsuz yönde etkileyen bütün bu faktörler yanında, çalışma ilişkileri alanına yönelik olarak, sayıca sınırlı ve içerik itibariyle otoriter karakterli hukuksal düzenlemeler kaldı. Bunların en önemlileri, bireysel çalışma ilişkilerinin hukuksal çerçevesini çizen Mecelle, İkinci Meşrutiyet sonrasında meydana gelen grev hareketlerini engellemek amacıyla çıkarılan 1909 tarihli Tatil-i Eşgal Kanunu ve gene aynı tarihli Cemiyetler Kanunu idi. Mecelle 1926, Tatil-i Eşgal Kanunu 1936’ya kadar yürürlükte kalacak, Cemiyetler Kanunu ise değişik tarihlerde değiştirilerek yürürlükte kalmaya devam edecekti.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder