2 Şubat 2013 Cumartesi

Çalışma ilişkileri tarihi 4. ünite özeti

Osmanlı İmparatorluğunda çalışma ilişkileri
Osmanlı İmparatorluğu ’nda çalışma ilişkileri­nin doğuşu ve gelişimi üzerinde etkili olan ikti­sadi dinamikleri açıklamak.

Çalışma ilişkilerinin doğuşu ve gelişmesi, evren­sel olarak sanayileşmenin bir türevi olarak orta­ya çıkmıştır ve Osmanlı İmparatorluğu’nda sana­yileşme düzeyinin geriliği, bu süreci de geciktir­miştir. İmparatorluk’ta, gerek iktisadi yapıya ege­men olan tarım kesiminde, gerekse cılız tarımdı- şı kesinlerde yaygın olan küçük üreticilik, ücret­lilik ilişkisinin yaygınlık kazanması önündeki önemli engellerden biriydi. Nicel açıdan sınırlı olan ücretliler, nitel açıdan bakıldığında da sü­reksiz ve vasıfsız idiler.
Osmanlı İmparatorluğu ’nda çalışma ilişkileri­nin gelişim süreci üzerinde etkili olan siyasi ve sosyal dinamikleri açıklamak.

Çalışma ilişkilerinin gelişimini etkileyen iktisadi dinamikler yanında, ülkenin siyasal koşulları da bu alanı biçimlendirdi. Monarşik bir yapının ege­men olduğu yönetim yapısı, demokrasi mücade­le ve normlarının yetersizliği; ücretli kesimin ça­lışma koşulları ve hakları ile çalışma ilişkileri ala­nına yönelik hukuksal düzenlemelerin sınırlılığı ve otoriter karakteri üzerinde etkili oldu. Daha çok madencilik kesimine yönelik olarak alınan işçileri koruyucu sosyal politika önlemlerinin te­mel amaçları da, işçiyi korumaktan çok üretimi artırmaktı. İmparatorluk’ta eğitim düzeyinin ve okuma-yazma oranının düşüklüğü ile diğer kül­türel ve demografik süreçler de değişik boyutla­rı itibarıyla bu yapıyı pekiştirdi.

Cumhuriyet Türkiyesinin Osmanlı İmparatorlu­ğundan çalışma ilişkileri alanında devraldığı hukuksal mirası değerlendirmek.

OsmanlI’dan Cumhuriyet’e, ücretlilik ilişkisinin gelişmesini olumsuz yönde etkileyen bütün bu faktörler yanında, çalışma ilişkileri alanına yöne­lik olarak, sayıca sınırlı ve içerik itibariyle otori­ter karakterli hukuksal düzenlemeler kaldı. Bun­ların en önemlileri, bireysel çalışma ilişkilerinin hukuksal çerçevesini çizen Mecelle, İkinci Meş­rutiyet sonrasında meydana gelen grev hareket­lerini engellemek amacıyla çıkarılan 1909 tarihli Tatil-i Eşgal Kanunu ve gene aynı tarihli Cemi­yetler Kanunu idi. Mecelle 1926, Tatil-i Eşgal Ka­nunu 1936’ya kadar yürürlükte kalacak, Cemi­yetler Kanunu ise değişik tarihlerde değiştirile­rek yürürlükte kalmaya devam edecekti.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder